Prowokatywność - czy znajdzie swoje miejsce w polskiej szkole?

 

Prowokatywność to jeden z obecnie bardzo popularnych kierunków w terapii, procesach komunikacyjnych, couchingu. Polega na pewnym wykorzystaniu absurdu, przerysowania do pracy z drugą osobą. Chodzi o spojrzenie na pewne sprawy w zupełnie inny, często przeciwny sposób z dostrzeżeniem śmieszności świata i człowieka.

Prowokatywność czerpie ze znaczenia słowa – provocare, co oznacza dosłownie przywołać, wywołać, ujawniać, wezwać. Wywołanie tematu, problemu w nietuzinkowy sposób pozwala na dystans i spojrzenie na siebie samego jak na osobę trzecią, a dalej dostrzeżenie popełnionych błędów. Prowokatywność wykorzystuje humor, ale nie ośmieszanie, wchodzenie w role, ale nie ukrywanie się za teatralizacją. Wszystko z życzliwością dla drugiej osoby, szacunkiem dla jej doświadczeń.

W tym procesie ważne zadanie ma terapeuta/couch, który pozornie popiera przekonania swego klienta, tworzy wraz z nim upiorne plany”, by tak naprawdę zmusić go do myślenia. Tylko w takich warunkach można liczyć na szczerość myślenia o samym sobie, dostrzeżenie odbicia w krzywym zwierciadle i refleksję nad własnym „ja”.

Czy jest możliwe, że nauczyciel/ pedagog/psycholog szkolny przejmie rolę „adwokata diabła” i z sukcesem wyprowadzi zbłąkanego ucznia? Musiałyby zostać spełnione pewne warunki. Oczywiście pierwszym z nim jest poznanie i rozćwiczenie się w technikach prowokatywnych.

Zdecydowanym warunkiem są także możliwości i uzdolnienia aktorskie prowadzącego proces prowokatywny, umiejętność balansu miedzy ironią, żartem, refleksją. Oczywiście nie mówi się tu o terapii, raczej o rozmowach interwencyjnych, które toczą się w każdej szkole po zdarzeniu. Kiedy brakuje pomysłów na dotarcie do zbuntowanego nastolatka, wyczerpały się argumenty i cierpliwość, warto spróbować metod prowokatywnych.

Małgosia