Piosenka jest dobra na wszystko – „Mniej niż zero”

 Uwielbiam poezję Grzegorza Przemyka – niespełnionego młodego poety, brutalnie zamordowanego przez SB w 1983 roku. Piosenka „Mniej niż zero” od zawsze kojarzono z brutalnymi wydarzeniami tamtych czasów, choć nie do końca takie były zamiary Lady Pank.

http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/841291,Grzegorz-Przemyk-smiertelnie-pobity-maturzysta

Tekst powstał na początku 1983 roku, lecz z powodu fragmentu „zaliczona matura na pięć”, Mogielnicki i Borysewicz zdecydowali przełożyć premierę utworu na czas matur w Polsce. W momencie wydania piosenki, zamordowany przed komunistyczną policje został właśnie Grzegorz Przemyk, świętujący zdanie matury.

Utwór ten był analizowany przez Departament II MSW. W opracowaniu wskazywano, że piosenka zawiera treści, które mogą być interpretowane jako protest song przeciwko śmiertelnemu pobiciu w maju Grzegorza Przemyka (zwracano szczególnie uwagę na fragmenty „Twoje miejsce na Ziemi tłumaczy/Zaliczona matura na pięć” oraz „Są tacy – to nie żart,/dla których jesteś wart/Mniej niż zero”). Ustalono, że „Mniej niż zero” powstało miesiąc przed pobiciem Przemyka, przez co nie mógł stanowić reakcji muzyków na jego śmierć. Mogielnicki przyznał nawet, że był obserwowany przez SB.

Utwór „Mniej niż zero” zadebiutował na Liście przebojów Programu Trzeciego 21 maja 1983 roku i utrzymywał się w zestawieniu przez 13 tygodni. Po tym, gdy na pogrzebie Przemyka młodzież zaczęła śpiewać tę piosenkę, SB zdecydowało się na zdjęcie utworu z listy radiowej Trójki.

 Andrzej Mogielnicki zaczyna swój tekst słowami: „Myślisz może, że więcej coś znaczysz, bo masz rozum, dwie ręce i chęć. Twoje miejsce na ziemi tłumaczy zaliczona matura na pięć”. Są one dość proste do zinterpretowania. Nieważne jaki jesteś, nieważne co sobą reprezentujesz, nieważne jakie masz zalety i dobre zamiary, zawsze „są tacy, to nie żart. Dla których jesteś wart mniej niż zero”.  Tekst „Mniej niż zero” to hymn czasu PRL-u. To właśnie ten utwór dawał ludziom siłę w trudnych czasach, gdy naród polski stał na skraju upadku. Znakomita i skoczna muzyka oraz zawsze aktualny tekst tworzą ten utwór ponadczasowym.

https://www.youtube.com/watch?v=JFHanoST-vI

Oooo, oooo, oooo oooo

Myślisz może, że więcej coś znaczysz

Bo masz rozum, dwie ręce i chęć

Twoje miejsce na Ziemi tłumaczy

Zaliczona matura na pięć

Są tacy - to nie żart,

dla których jesteś wart

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Oooo oooo oooo

Zawodowi macherzy od losu

Specjaliści od śpiewu i mas

Choćbyś nie chciał i tak znajdą sposób

Na swej wadze położą nie raz

Choć to fizyce wbrew

wskazówka cofa się

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Oooo oooo oooo oooo

Myślisz może, że więcej coś znaczysz

Bo masz rozum, dwie ręce i chęć

Twoje miejsce na Ziemi tłumaczy

Zaliczona matura na pięć

Są tacy - to nie żart,

dla których jesteś wart

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Mniej niż zero

Oooo oooo oooo oooo

 Kasia