Propozycje omówienia „Zbrodni i kary” z wykorzystaniem popkultury.
Fotografie Przemysława Wiśniewskiego w ramach projektu TEATR FOTOGRAFII
To wyjątkowy projekt. Z pozory wszystko się zgadza: aktorzy, role, scenografia i kostiumy, koncepcje reżyserskie, atmosfera spektaklu. W przedstawieniach Teatru FOTOgrafii brakuje tylko jednego - przebiegu spektaklu. Nie zobaczymy ich na żadnej scenie - istnieją tylko na fotografiach, stając się jednocześnie zapisem twórczych poszukiwań artysty i proponowaną przez niego nową wizją teatru. „Zbrodnia i kara” wypadła rewelacyjnie.
https://fotowisniewski.wordpress.com/2019/05/27/zbrodnia-i-kara-teatr-fotografii-vi-2019/
Pulcheria
Aleksandrowna Raskolnikowa - Jadwiga
Domka
Rodion
Romanowicz Raskolnikow - Kamil
Dobrowolski
Zofia
Siemionowna Marmieładowa (Sonia) - Natalia Zduń
Arkadiusz
Swidrygajłow - Henryk Hryniewicki
Awdotia
Romanowna (Dunia) - Ewa Mrówczyńska
Piotr
Pietrowicz Łużyn - Tomasz Kuliberda
Dymitr
Prokopowicz Razumichin - Maciej Owczarek
Lizawieta
Iwanowna - Malwina Kajetańczyk
Alona
Iwanowna - Anna Kukułowicz
Porfiry
Pietrowicz - Jacek Popławski
Katarzyna
Iwanowna - Monika Szela
Siemon
Zacharycz Marmieładow - Andrzej Piecuch
Zosimow
- Kamila Olszewska
Świetne
są również fotografie zestawiające bohaterów:
Dunia
i Razumichin
Roskolnikow
po zbrodni
Dunia
- Łużyn i Razumichin
Zadaniem
uczniów jest omówienie wybranych przez artystę środków wyrazów zaprezentowanych
na zdjęciach. Warto zwrócić uwagę na mimikę, strój, rekwizty, ruch.
2. Animacja Piotra Dumały z 2000 roku
„Zbrodnia
i kara” Dumały zaczyna się jak u Dostojewskiego: „w początkach lipca, pod
wieczór, niezwykle upalnego dnia....”, ale nie jest to wierna ekranizacja. Mamy
tu główne postacie dramatu: Raskolnikowa, Sonię, Swidrygajlowa, Lichwiarkę i
Lizawietę. Całość rozgrywa się gdzieś na pograniczu jawy i snu. Postacie otacza
gęsta, mroczna atmosfera rodem z Hitchcocka, na której tle rozgrywa się historia.
Głównym bohaterem staje się tu chory umysł Raskolnikowa, jego emocje, napięcie
odczuwane przed i po morderstwie. Pozbawiony dialogów film przepełniony jest
pełnymi ekspresji dźwiękami lub równie pobudzającą ciszą. Intensywność obrazu
wzmaga jeszcze muzyka Janusza Hajduna.
Rysunki
wykonane zostały unikalną metodą - na płytach gipsowych. Pozwoliło to na płynne
przechodzenie jednego obrazu filmowego w drugi, a także uzyskiwanie faktur
zbliżonych do malarstwa olejnego.
https://www.youtube.com/watch?v=0373qRWSa_M
Artykuł: https://journals.pan.pl/Content/83189/mainfile.pdf
Podczas
oglądania warto zwrócić uwagę na:
kreację
postaci - bohaterowie przypominają senne mary, są jak cienie
elementy
symboliczne - kształt postaci, ich ruchy, przedmioty
rolę
barw - wywołują poczucie zagrożenia, są rozmyte, ciemna paleta
klimat,
nastrój filmu, inne elementy - barwy, muzyka, konstrukcję postaci i ich
zachowanie
elementy
oniryczne - zakończenie filmu, sposób funkcjonowania postaci jak we śnie
Polecenia dla uczniów:
W
którym momencie w filmie dochodzi do sceny zbrodni? Porównaj jej umiejscowienie
z literackim pierwowzorem. O czym świadczy takie jej usytuowanie?
W
jaki sposób Dumała przedstawia scenę zbrodni? Z jakich metafor wizualnych
korzysta?
Udowodnij,
że reżyser wykorzystał w filmie konwencję oniryczną. Przeanalizuj sceny, które
przypominają sen. Zwróć uwagę na przejścia pomiędzy sferą realną a oniryczną,
rolę rekwizytów, ograniczoną liczbę bohaterów.
Prześledź
ujęcia, w których postaciom ludzkim nadano cechy zwierzęce. Ustal, jaką funkcję
pełnią motywy zwierząt w filmie
Opisz
wygląd Raskolnikowa. Prześledź, jak zmienia się sposób ukazywania bohatera w
różnych scenach filmu. Czemu to służy?
Wyjaśnij
za pomocą jakich środków filmowych reżyser oddał naturalizm obecny w powieści.
Scharakteryzuj
postacie występujące w filmie:
- Dlaczego
Piotr Dumała ograniczył ich liczbę do pięciu?
- Jakimi
środkami posłużył się, aby dokonać charakterystyki bohaterów?
Wyjaśnij,
dlaczego reżyser pominął w filmie dialogi. Wybierz jedną ze scen i napisz do
niej dialog zgodny z wymową filmu.
Przeanalizuj
kolorystykę filmu. Jakie kolory dominują w animacji? Zinterpretuj ich
symboliczny sens. W których kadrach został zastosowany kontrast? Jaką funkcję
pełni? Którą postać ukazano za pomocą jasnych barw? Zinterpretuj znaczenie tej
kolorystyki
Dumała
w swojej animacji pominął postać śledczego Porfirego. Jak myślisz, dlaczego?
Określ
rolę muzyki Janusza Hajduna. Którym scenom towarzyszy? Co uwypukla?
3. Roskolnikow jako superbohater
Strona z amerykańskiego komiksu inspirowanego „Zbrodnią i karą” Fiodora Dostojewskiego
Pytania, refleksje:
Jakie
postaci popkultury przypomina ci bohater komiksu – Raskol? Wyjaśnij dlaczego.
Oceń,
jakie zalety, a jakie wady może mieć komiksowe przedstawienie dziejów
Raskolnikowa.
Utwór Krzysztofa Żeromskiego (Karcera) „Zbrodnia i kara”
https://www.youtube.com/watch?v=yKg5MDPofNg
Ile jest we mnie
człowieka
Nowoczesności i humanizmu
A ile jest we mnie bestii
Ile dzikości i atawizmów
Za miłość i pokój niech
będzie nagroda
Za hańbę i zło kara i
gniew
Niech zyskuje kto oddaje,
traci kto odbiera
Życie to życie, śmierć to
śmierć
Ile jest we mnie chrześcijanina
A ile go ze mnie ucieka
Co mam powiedzieć kiedy
widzę
Jak kaprys człowieka
zabija człowieka
To nie jest plansza
komputerowej gry
Tu nie znajdziesz
dodatkowego życia
Tu gdy ktoś upada już się
nie podnosi
Tu jedno jest życie i
jedna jest śmierć
Jaki strach ma naprawdę
wielkie oczy
Ile razy można zabijać
bezpiecznie
Ja nie chcę nie potrafi ę
być nowoczesny
Bo twój humanizm jest niebezpieczny
Polecenia:
Wymień
przeciwieństwa wskazane w tekście współczesnej piosenki, a następnie określ,
jaką funkcję pełnią w utworze.
Oceń, w jakiej mierze autorzy piosenki inspirują się przesłaniem „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego.
Wyjaśnij,
odwołując się do tekstu oraz własnych doświadczeń, dlaczego nowoczesny humanizm
jest niebezpieczny.
Warto
czasami wyjść poza schemat, sięgnąć po narzędzia bliskie uczniom – efekty potrafią
zaskoczyć!
Kasia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz